İran’ın, İsrail’in füzelerinden korumak için hazırlık yaptığı nükleer tesislerden biri olan Natanz Uranyum Zenginleştirme tesisi, tonlarca toprağın altında yer alıyor. O denli ki, bir çok uzman dünyadaki rastgele bir sığınak delici füzenin bu tesise ulaşabileceğinden kuşkulu.
Natanz tesisinin, yer kompleksi boyunca uzanan üç başka binadan oluştuğu düşünülüyor. Kar emeli gütmeyen bir örgüt olan Nükleer Tehdit Girişimi’nden uzmanlar, bu tesis içerisinde uranyumu yakıt haline getiren yaklaşık 50 bin sentrifüjün bulunduğu varsayım ediyor.
Toprağın altındaki dev kompleksin yüzeyindeyse, 2.5 kilometre uzunluğundaki havalandırma koridorları uydu imajlarına yansıyor. Tesisin yüzeyinde bulunan 6 bina, hava savunma sistemleri ve kilometrelerce uzanan çitlerin etrafında devriye gezen İhtilal Muhafızları tarafından korunuyor.
Uydu imgeleri tesisin yüzeyinde, hala mümkün tamiratlara ve eklentilere yönelik izleri gözler önüne seriyor. Yeni tünel girişleri açılıyor, ve yer altından çıkarılan toprak tesisin yüzeyindeki yapay bir zirveye boşaltılıyor.
TEK YOL, OPERASYON
Janes Uydu Manzaraları Analizi’nden uzmanlar, yerin altından çıkartılan toprak yığınından yola çıkarak, nükleer tesisisin yerin 80 ila 100 metre altında olduğunu söylüyor.
Natanz tesisi, İran’ın tek uranyum zenginleştirme tesisi değil. Büyük Tuz Çölü’nün yakınında, dağın içine oyulmuş olan Fordow Zenginleştirme Tesisi de tıpkı Natanz kadar ulaşılamaz duruyor.
Uzmanlar, İsrail’in son teknoloji eseri cephaneliğinin bile İran’ın nükleer tesislerine ziyan vermekte zorluk yaşayacağını düşünüyor. İsrail’in nükleer tesisleri etkisiz hale getirmesinin tek yolunun, her metrekaresi korunan tesislere askeri operasyonlar düzenlemesi olduğu düşünülüyor.
İSRAİL BÜYÜK HASAR VEREBİLİR
İngiliz niyet kuruluşu RUSI’nin Askeri Bilimler yöneticisi Matthew Savill, “İsrail, İran nükleer programını yok edemez” yorumunda bulundu.
Fakat Savill, açıklamasının devamında “İsrail yeniden de, programa büyük hasar verebilir ve tüm programı birkaç yıl geriye döndürebilir” dedi.
Natanz ve Fordow tesislerine değinen Savill, “İran’ın iki nükleer tesisi, dağların altında. Bu tesislere fakat yalnızca ABD’nin kullanabileceği dev bombalar tahminen ulaşabilir” dedi.
ABD’NİN BOMBALARINA MUHTAÇLIĞI VAR
İsrail’in İran’ın kıymetli nükleer tesislerine ulaşabilmesi için, ABD’nin 13 tonluk GBU-57/B bombasına ve bu bombayı ulaştırabilecek olan B-2 hayalet bombardıman uçağına ihtiyacı var.
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail’i İran’ın nükleer tesislerini maksat almaması konusunda uyarmıştı. Bir ABD uçağının, ABD üretimi bombayla bir İran nükleer tesisini vurması, ABD’yi bölgedeki savaşın içine sokacaktır.
ABD’nin bu türlü bir harekatı onaylaması, şu an için mümkün görülmüyor.
Diğer yandan Savill, İsrail’in elindeki mühimmatla reaktörleri, akaryakıt üretim tesislerini ve uranyum dönüştürme tesislerini çarçabuk imha edebileceğini de belirtti.
YOK ETMEK KOLAY DEĞİL
Geçmişte İran’ın nükleer programını denetleyen Milletlerarası Atom Gücü Ajansı’nın eski yönetici yardımcısı Olli Heinonen, İran’ın nükleer programını yok etmenin kolay olmayacağını söyledi.
Heinoen, açıklamasında “bu, istihbaratın kalitesine ve İran’ın nükleer varlıklarını korumak için aldığı tedbirlere bağlı olacaktır” dedi.
Ayrıca İranlıların, nükleer bomba üretmek için kullandıkları bâtın tesislere sahip olabileceklerini söyledi.
İran’ın nükleer programının “tamamen ortadan kaldırılmasının” sıkıntı olacağını belirtti. İran’ın nükleer tesisleri için ürettiği kesimlerin, ülke geneline yayılmış olduğu üzerinde durdu.